Een geluidsinstallatie is een samenstelling van componenten voor registratie en versterking van geluid in een bepaalde ruimte, overdracht ervan naar een andere locatie (audio- of video­conferen­ties, online-streaming) of om opnamen te maken voor later gebruik. De meest eenvoudige installatie bestaat uit twee lege blikjes met een strak touw ertussen, maar er zijn ook systemen die tien­duizenden deelnemers het geluid van honderden sprekers laten horen.

Bij geluidsversterking gaat het om systemen die brongeluiden harder doen klinken en aan een publiek leveren. Bij vergaderingen en conferenties is live-versterking van de menselijke stem het hoofddoel, en wel op zodanige wijze dat elke deelnemer de boodschap van de spreker goed verstaat.

Kleine vergaderruimtes behoeven doorgaans geen geluidsversterking, omdat de deelnemers dicht genoeg bij elkaar zitten. Geluidsversterking wordt pas belangrijk als mensen aan de ene kant van de ruimte degenen aan de andere kant niet goed kunnen horen. Dat kan komen door de grootte van de ruimte of door de vergader­opstelling, maar ook door akoestische omstandig­heden.

We slaan hier de traditionele “wat is geluid”-inleiding over, omdat we dit als bekend ver­onderstellen. Het is wél handig om te weten dat geluid een golfverschijnsel is, waarvan de toonhoogte of frequentie in het aantal trillingen per seconde wordt uitgedrukt, oftewel Hertz. De amplitude van de geluidsgolf bepaalt de geluidssterkte die doorgaans in decibel geluids­drukniveau wordt uitgedrukt (dB SPL).

Naast geluidsversterking kan een geluidsinstallatie ook dienen om andere doelstellingen te realiseren. Welke doelen dat zijn, is makkelijk te herkennen aan de apparatuur die is toegevoegd aan het systeem.

Opnameapparatuur: Een geluidsrecorder kan het geluid opnemen voor later gebruik. Voor evaluatie­doeleinden en verslaglegging neemt men vaak gewoon het gemixte uitgangssignaal van de geluidsinstallatie op. Er zijn echter ook systemen die veel complexer zijn en die elke ingang apart vastleggen om deze later na te kunnen bewerken en opnieuw te mixen (ook wel “post” of postproductie genoemd). Vaak gebeurt dit in com­binatie met video-opnamen.

Teleconferentiesystemen: Dergelijke tweeweg-trans­missiesystemen wisselen geluid uit tussen twee locaties. Dat is mogelijk via een telefoon- of computer­verbinding met conferencingsoftware. Een teleconferen­tie is een interactief live-overleg (in full-duplex) waarbij deelnemers op verschillende plaatsen aan één en dezelfde vergadering deelnemen. Veel bedrijven beschikken over speciale vergaderruimtes voor deze toepassing.

Videoconferentiesystemen: Deze geavan­ceerde vorm van teleconferencing voegt live-videobeelden toe van alle deelnemers en distribueert een combinatie van audio en video naar alle eindgebruikers. Videoconferencing maakt gebruik van een hardware- of softwarecodec om de audio- en videosignalen te synchroniseren en te versturen. De installatie kan permanent aanwezig zijn in een speciale ruimte, als verplaatsbaar systeem zijn opgezet in een multifunctionele ruimte of als software worden uitgevoerd op de laptop of tablet van de gebruiker.

Streaming: Net als teleconferencing is streaming bedoeld voor communicatie over grote afstanden, waarbij er audio – vaak in combinatie met video – over een computernetwerk wordt verstuurd. Bij streaming is er doorgaans sprake van eenwegcommunicatie via het internet, waarbij de informatiestroom door een computer of mobiel apparaat wordt weergegeven. Dit type commu­nicatie van “één naar velen” maakt bepaalde soorten live-evenementen en presen­taties die geen interactieve deelname vereisen, heel makkelijk toegankelijk. Het is goed mogelijk dat bij één en dezelfde bijeenkomst live-geluidsversterking wordt gecombineerd met opnamefaciliteiten, tele­conferencing én streaming. Het belangrijkste voor de AV-operator is te zorgen dat alle toehoorders en deelnemers duidelijk horen en begrijpen waar het over gaat.

Kijk uit naar Deel 2 – Terminologie waarin we in detail diverse veel gebruikte audio termen behandelen.